Nước cất là nước tinh khiết nguyên chất được sản xuất bằng cách chưng cất, cho lên trong nước cất không chứa các tạp chất hữu cơ và vô cơ, cho nên nước cất được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực. Trên thị trường rất nhiều người tìm mua nước cất, vì thế nó được bán phổ biến tại các nhà thuốc, các cơ sở y tế, các đơn vị sản xuất dưới dạng đóng can. Thực tế việc tự điều chế nước cất tại nhà là có thể, điều chế nước cất bằng cách cho nước lã vào đun sôi và hứng nước ngưng tụ trong môi trường lạnh và một phần của nước là tạp chất đã được bỏ đi. Nhưng để sản xuất ra được nước cất chất lượng thì chi phí rất lớn, và trải qua nhiều khâu phức tạp.
Phân loại nước cất
Thông thường, nước cất được chia thành ba loại: nước cất 1 lần (nước đã qua 1 lần chưng cất), nước cất 2 lần (chưng cất thêm 1 lần nữa đối với nước cất 1 lần), nước cất 3 lần (nước cất lần 2 chưng cất thêm 1 lần nữa). Ngoài cách phân loại theo số lần chưng cất, nước cất còn được phân loại theo thành phần lý hóa (như TDS, độ dẫn điện,...)
Hiện nước cất được đánh giá chất lượng theo 2 tiêu chuẩn cơ sở do nhà sản xuất công bố và so sánh với tiêu chuẩn nhà nước, tiêu chuẩn ngành để đánh giá chất lượng:Tiêu chuẩn nước tinh khiết trong Dược điển 4 vàTCVN 4581-89. Qua 2 tiêu chuẩn trên ta có thể đánh giá đúng chất lượng nước cất 1 lần, nước cất 2 lần và các tiêu chuẩn lí hóa.
Sản xuất nước cất giá rẻ
Nhiều người vẫn nhầm tưởng nước cất qua chưng cất và nước lò hơi là một. Bằng thiết bị inox, với mục tiêu sản phẩm duy nhất là nước cất nên nước sau khi bay hơi được ngưng và hứng ngay tại đầu vòi chính là quy trình sản xuất nước cất, ở quy trình này không dùng các đường ống vòng vèo, khó vệ sinh. Với phương pháp trên, nước cất luôn luôn có chất lượng đảm bảo, vì vậy nước cất dùng cho phòng thí nghiệm và y tế, dược phẩm, sắc thuốc bắc, ắc quy, két nước, các ngành công nghệ, kỹ thuật.
Nước sau khi bốc hơi được chuyền đi trao đổi nhiệt, làm nóng các thiết bị khác rồi thu hồi lại với các bộ phận trong lò hơi được làm bằng thép, sắt, các phần ngưng bằng sắt, kẽm. Qua phương pháp lò hơi trên ta thấy nước ở lò hơi luôn nhiễm bẩn và không đủ tiêu chuẩn được gọi là nước tinh khiết như nước cất. Vì vậy, người tiêu dùng cần lưu ý sự khác nhau về chất lượng của nước cất và nước lò hơi mà cân nhắc khi dùng.
Nước cất cũng được sản xuất bằng máy chưng cất bằng thuỷ tinh trong phòng thí nghiệm.
Nước cất ngoài việc loại bỏ các khoáng chất và các chất hữu cơ thì quá trình chưng cất ở 100 độ C, nước bay hơi kích thước nano được tiếp xúc với ô xy không khí tạo phản ứng o xi hóa các kim loại chuyển tiếp như sắt 2 về sắt 3, crôm 3 về crôm 6, chính vì vậy các phương pháp deion và thẩm thấu ngược RO cũng tạo ra loại nước tinh khiết, nhưng chất lượng kém hơn nước cất. Với quy trình sản xuất chặt chẽ thì nước cất luôn có chỉ số o xi hóa thấp hơn, vì vậy làm mất khả năng xúc tác không mong muốn của Crom 3 khi pha chế thuốc kháng sinh có cấu trúc hóa học mạch vòng không no. Việc loại bỏ các kim loại chuyển tiếp như Crom 3 là rất cần thiết, và có ý nghĩa để đảm bảo thuốc không bị thay đổi hoạt tính sinh học và tăng thời gian bảo quản thuốc chính nhờ tỷ lệ chất kháng sinh cỡ mg.
Tác dụng của việc sử dụng nước cất đúng cách
Nếu chúng ta sử dụng nước cất 1 lần và nước cất 2 lần trong một thời gian dài sẽ không tốt cho sức khỏe vì trong nước cất không chứa khoáng chất, dinh dưỡng cần thiết cho con người. Ngược lại nếu sử dụng đúng cách nước cất thì lại rất có lợi cho sức khỏe. Một số lợi ích như:giảm nguy cơ mắc bệnh do vi khuẩn, độc hại do nguồn nước bị nhiễm kim loại nặng, cung cấp đủ nước cho cơ thể, thanh lọc cơ thể, giảm nguy cơ tiêu thụ các chất thuốc trừ sâu,… Để sử dụng đúng cách nước cất giúp mang lại lợi ích cho cơ thể, thì người tiêu dùng có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia để có được hiệu quả tốt nhất. Chúng ta nên mua nước cất tại các cơ sở áp dụng kĩ thuật, công nghệ tốt và đủ các chỉ tiêu kĩ thuật để có được nước cất giá rẻ mà chất lượng nhất.